विश्वासघात आणि भ्रष्टाचार: पत्रकारितेवरील डाग

 

पत्रकारिता ही समाजाचा आरसा असते, सत्य आणि न्यायाची प्रहरी असते. परंतु, जेव्हा हा आरसाच कलुषित होतो, तेव्हा समाजाचा विश्वास डळमळीत होतो. अलीकडेच एका प्रमुख माध्यम समूहाच्या पत्रकाराने केलेली फसवणूक ही पत्रकारितेवरील एक मोठा डाग आहे. बोगस बिले सादर करून लाखो रुपयांचा गंडा घालणे, पत्रकार संघटनेच्या नावाखाली राजकीय नेत्यांकडून देणग्या गोळा करणे, आणि इतरांचे लेख स्वतःच्या नावावर खपवणे, अशा अनेक प्रकारांनी या पत्रकाराने केवळ आपल्या संस्थेचीच नव्हे तर संपूर्ण पत्रकारितेची प्रतिष्ठा धुळीस मिळवली आहे.

ही घटना केवळ एका पत्रकाराच्या भ्रष्टाचारापुरती मर्यादित नाही, तर ती आपल्या समाजातील आणि विशेषतः पत्रकारितेतील मूल्यव्यवस्थेच्या अधःपतनाकडे बोट दाखवते. जेव्हा पत्रकारच सत्य आणि नैतिकतेपासून दूर जातात, तेव्हा समाजाचा पत्रकारितेवरील विश्वास कमी होतो. या घटनेमुळे पत्रकारितेच्या क्षेत्रात काम करणाऱ्या इतर प्रामाणिक आणि कर्तव्यदक्ष पत्रकारांवरही प्रश्नचिन्ह निर्माण होते.

या घटनेनंतर संबंधित माध्यम समूहाने तातडीने कारवाई करून या पत्रकाराला कामावरून काढून टाकले आहे, ही बाब स्वागतार्ह आहे. परंतु, केवळ कारवाई करून थांबून चालणार नाही. पत्रकारितेच्या क्षेत्रात अशा घटना पुन्हा घडू नयेत यासाठी कठोर पावले उचलण्याची गरज आहे. पत्रकारांची नियुक्ती करताना त्यांच्या पात्रतेची आणि चारित्र्याची कसून तपासणी करणे, पत्रकारांना नैतिकतेचे आणि व्यावसायिकतेचे प्रशिक्षण देणे, आणि पत्रकारांच्या कामावर नियमित देखरेख ठेवणे, अशा अनेक उपाययोजना करणे आवश्यक आहे.

पत्रकारितेला पुन्हा एकदा तिची प्रतिष्ठा प्राप्त करून द्यायची असेल तर आपल्याला पत्रकारितेच्या मूल्यांचे जतन आणि संवर्धन करावे लागेल. पत्रकारांनी केवळ बातम्या देण्यापुरते मर्यादित न राहता, समाजातील अन्याय, अत्याचार आणि भ्रष्टाचार यांच्याविरुद्ध आवाज उठवण्याची हिम्मत दाखवावी लागेल. पत्रकारितेला खऱ्या अर्थाने समाजाचा आरसा बनवायचे असेल तर आपल्याला पत्रकारितेला पुन्हा एकदा तिची गरिमा प्राप्त करून द्यावी लागेल.

शेवटी, ही घटना आपल्या सर्वांसाठी एक इशारा आहे. आपण केवळ बातम्या वाचून किंवा पाहून समाधानी राहू नये, तर त्यामागचे सत्य शोधण्याचा प्रयत्न करावा. पत्रकारितेवर विश्वास ठेवा, पण त्याचबरोबर तिच्यावर देखरेख ठेवण्याची जबाबदारीही आपली आहे. केवळ अशा प्रकारेच आपण पत्रकारितेला तिचे खरे स्थान प्राप्त करून देऊ शकू. 

- बेरक्या उर्फ नारद