पत्रकार: प्रचारक आणि भाट

 

महाराष्ट्रातील मराठी पत्रकारितेत सध्या तटस्थतेचा अभाव जाणवतो आहे. एक काळ होता जेव्हा पत्रकारिता हे सत्याच्या शोधासाठी, जनतेच्या हक्कांसाठी, आणि समाजातील अन्यायाविरुद्ध लढण्यासाठी एक प्रभावी साधन होतं. परंतु, आजची परिस्थिती पाहता असे वाटते की या तत्त्वांना हरवले आहे. कोणतेही वृत्तपत्र उघडले की त्यातील एकांगी बातम्या वाचायला मिळतात, ज्या केवळ एका विशिष्ट विचारधारेचे किंवा राजकीय पक्षाचे समर्थन करत असतात.

न्यूज चॅनेल्सदेखील यातून सुटलेले नाहीत. आजच्या डिजिटल युगात, न्यूज चॅनेल्सना लोकशाहीचा चौथा स्तंभ मानले जाते, परंतु या चॅनेल्सची परिस्थितीही कमालीची बिकट आहे. अनेक चॅनेल्स विशिष्ट राजकीय पक्षाचे बटीक बनलेले आहेत, आणि त्यामुळे त्यांची तटस्थता आणि सत्याचे पालन करण्याची भूमिका धोक्यात आलेली आहे.

एकांगी बातम्यांचे वर्चस्व

आज कोणतेही वृत्तपत्र उघडले तरी एकांगी बातम्यांची भरमार दिसून येते. बातम्यांमध्ये तथ्ये मांडण्याऐवजी विशिष्ट विचारधारा, राजकीय पक्ष किंवा व्यक्तीला अनुकूल अशी मांडणी केली जाते. बातम्यांमध्ये संतुलन राखण्याऐवजी, विशिष्ट मुद्द्यांना अतिरंजित करून वाचकांच्या मनावर ठसा उमटवण्याचा प्रयत्न केला जातो.

न्यूज चॅनल: राजकीय पक्षांचे बटीक

न्यूज चॅनल देखील राजकीय पक्षांच्या प्रभावाखाली आले आहेत. अनेक चॅनल विशिष्ट राजकीय पक्षांची भूमिका समर्थन करणारे कार्यक्रम आणि चर्चा आयोजित करतात. बातम्यांची निवड आणि मांडणी देखील या भूमिकेला अनुकूल असते. यामुळे न्यूज चॅनलवरील बातम्यांची विश्वासार्हता कमी होत चालली आहे.

पत्रकार: प्रचारक आणि भाट

काही पत्रकार विशिष्ट राजकीय पक्षांचे प्रचारक बनले आहेत. ते त्या पक्षाच्या धोरणांचे समर्थन करतात आणि त्यांच्या विरोधकांवर टीका करतात. असे पत्रकार आपल्या लेखणीचा वापर समाजाचे प्रबोधन करण्याऐवजी, विशिष्ट राजकीय पक्षाच्या हितासाठी करतात. 

काही पत्रकार तर राजकीय नेत्यांचे भाट झाले आहेत. हे पत्रकार केवळ त्या नेत्यांच्या गुणगानात मशगुल आहेत, आणि त्यांनी कधीही त्यांच्या नेत्यांच्या चुका किंवा अन्यायांविरुद्ध आवाज उठवलेला दिसत नाही. हा पत्रकारितेतील सर्वात मोठा ऱ्हास आहे.

तटस्थ पत्रकारितेची गरज

मराठी पत्रकारितेला तटस्थता आणि निष्पक्षतेच्या दिशेने पुन्हा एकदा वाटचाल करण्याची गरज आहे. पत्रकारांनी समाजाचा खरा आरसा दाखवण्याची जबाबदारी स्वीकारली पाहिजे. त्यांनी तथ्ये आणि माहिती निष्पक्षपणे मांडली पाहिजे. त्यांनी कोणत्याही राजकीय पक्षाच्या किंवा व्यक्तीच्या दबावाखाली येऊ नये.

तटस्थ पत्रकारिता लोकशाहीच्या आरोग्यासाठी अत्यंत महत्त्वाची आहे. तटस्थ पत्रकारिता समाजाला जागरूक करते आणि सक्षम करते. ती समाजाला योग्य निर्णय घेण्यास मदत करते.

मराठी पत्रकारितेतील तटस्थतेच्या संकटाकडे गांभीर्याने लक्ष देण्याची आणि त्यावर उपाययोजना करण्याची वेळ आली आहे. पत्रकारांनी, वृत्तपत्रांनी आणि न्यूज चॅनलनी या दिशेने पुढाकार घेतला पाहिजे. तसेच, वाचकांनी आणि प्रेक्षकांनी देखील तटस्थ पत्रकारितेला पाठिंबा दिला पाहिजे. "केवळ सत्य आणि निष्पक्ष पत्रकारिताच समाजाला योग्य दिशा देऊ शकते."

-  बेरक्या उर्फ नारद 

( पत्रकारांच्या बातम्या देणारा पत्रकार )