मराठी न्यूज चॅनल्सवरील अँकर्सची ग्लॅमरकडे वाढती ओढ आणि पत्रकारितेच्या दर्जातील घट हा सध्या चर्चेचा विषय ठरला आहे. पत्रकारितेचा उद्देश प्रामुख्याने लोकांपर्यंत सत्य, योग्य आणि पारदर्शक माहिती पोहोचवणे असावा, पण हल्लीच्या काळात काही न्यूज चॅनल्समध्ये ग्लॅमरला अधिक महत्त्व दिले जात असल्याचे दिसून येते.
अँकर्सची स्टाईल, मेकअप, कपडे, याकडे जास्त लक्ष दिले जात असून, त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वाकडे आणि आकर्षकतेकडे प्रेक्षकांचे लक्ष वेधले जाते. यामुळे काही वेळा बातम्यांचे सादरीकरण देखील मनोरंजनाच्या स्वरूपात होताना दिसते. बातम्यांपेक्षा अँकरच्या लूकला किंवा सादरीकरणाच्या स्टाईलला अधिक महत्त्व दिले जाते, ज्यामुळे मूळ पत्रकारिता बाजूला पडू शकते.
ग्लॅमरवेडाचे परिणाम
आजच्या डिजिटल युगात न्यूज चॅनल्सची स्पर्धा वाढली आहे. त्यातच प्रेक्षकांना आकर्षित करण्यासाठी अँकर्सचे व्यक्तिमत्त्व आणि त्यांची झळकण्याची क्षमता यांना फार महत्त्व दिलं जातं. मात्र, हे एकटं ग्लॅमर पत्रकारितेची गुणवत्ता निश्चित करू शकत नाही. एका अँकरला केवळ दिसण्यात आकर्षक असणे पुरेसे नाही; त्याला/तिला विषयांची सखोल समज असणे, प्रश्न विचारण्याची योग्य पद्धत समजणे आणि विविध अंगांनी विश्लेषण करण्याची क्षमता असणे आवश्यक आहे.
मंगळावरचं पाणी आणि घडलेला किस्सा
ग्लॅमरच्या अतिरेकामुळे अँकर्सच्या ज्ञानाच्या अभावाचे अनेक किस्से बघायला मिळतात. एक अशीच घटना आठवते – जेव्हा मंगळ ग्रहावर पाणी सापडल्याची बातमी एका न्यूज चॅनलवर दाखवली जात होती. एका महिला अँकरने ऑन एअर, थेट एका तज्ञास विचारलं की, "मंगळ ग्रहावर सापडलेलं पाणी मराठवाड्याच्या दुष्काळी भागाला किती फायदा करेल?" हा प्रश्न एकवला की, समोरचा तज्ञ हादरून गेला. त्याने डोक्याला हात लावला कारण या प्रश्नाचं उत्तर देणं म्हणजे मूर्खपणाच ठरला असता. हा प्रश्न विचारत असताना अँकरला विषयाची पुरेशी माहिती आणि त्याची खोली समजत नव्हती. तज्ञाने विषय बदलण्याचा प्रयत्न केला, परंतु अँकर मात्र पुन्हा पुन्हा तोच प्रश्न विचारत राहिली.मंगळ ग्रहावरील पाण्याचा मराठवाड्याशी काय संबंध, असा प्रश्न विचारणारा अँकर हा केवळ विनोदाचा विषय नसून, बातम्यांच्या क्षेत्रातील गांभीर्याच्या अभावाचे लक्षण आहे.
अशा घटना काय शिकवतात?
या घटनेवरून स्पष्ट होते की, केवळ ग्लॅमरवर लक्ष केंद्रीत केल्यास पत्रकारितेच्या सखोलतेला बाधा येते. अँकरला केवळ आकर्षक दिसणं पुरेसं नाही. त्याला/तिला विषयाचा अभ्यास, विविध दृष्टीकोनातून विश्लेषण आणि योग्य पद्धतीने प्रश्न विचारण्याची क्षमता असावी लागते. ग्लॅमर असणं हा एक भाग असू शकतो, परंतु त्याच्या जोडीला ज्ञान आणि सखोल विचारांची जोड आवश्यक आहे. याशिवाय, अशा अँकर्सनी आपल्या भूमिकेचं गांभीर्य ओळखून सतत आत्मपरीक्षण करत राहायला हवं.
पत्रकारितेचं मूळ तत्त्व विसरलं जात आहे का?
ग्लॅमरचा वापर हा न्यूज चॅनल्सचा मार्केटिंग भाग असू शकतो, पण पत्रकारिता म्हणजे केवळ बाह्य आकर्षण नसून समाजाच्या समस्यांचं सखोल विश्लेषण आणि योग्य उत्तरं शोधणं असावं लागतं. पत्रकारितेचा हेतू म्हणजे जनतेला सत्य माहिती देणं, त्यांचं प्रबोधन करणं आणि त्यांचं समाजातील महत्त्वपूर्ण मुद्द्यांबाबत योग्य दिशेने मार्गदर्शन करणं. त्यामुळे अँकर्सची भूमिका अत्यंत महत्त्वाची ठरते.
याचे मुख्य परिणाम म्हणजे:
1. बातम्यांचा दर्जा कमी होणे: गंभीर आणि सखोल विश्लेषणाऐवजी पृष्ठभागी आणि हलक्याफुलक्या विषयांवर लक्ष केंद्रित केले जाते.
2. प्रेक्षकांच्या अपेक्षा बदलणे: प्रेक्षक बातम्यांमधून मनोरंजन शोधू लागतात, त्यामुळे पत्रकारितेचा मूळ उद्देश मागे पडतो.
3. प्रतिष्ठित पत्रकारितेची कमतरता: समाजातील महत्त्वाचे मुद्दे, समस्या, आणि सत्य परिस्थिती यावर लक्ष केंद्रित करण्याऐवजी, बातम्या 'विक्रयक्षम' आणि 'आकर्षक' बनवल्या जातात.
निष्कर्ष
महाराष्ट्रातील न्यूज चॅनल्सवरील अँकर्समध्ये दिसणारी ग्लॅमरवेड ही चिंताजनक आहे. अशा वेळी ग्लॅमरबरोबरच ज्ञान आणि समज यांना प्राधान्य देणं अत्यंत आवश्यक आहे. ग्लॅमर हा पत्रकारितेचा मुख्य घटक नसून तो केवळ एक बाह्य आवरण आहे. त्यापेक्षा सखोल माहिती, अचूकता आणि तत्त्वनिष्ठ पत्रकारिता यांना महत्त्व दिल्यासच पत्रकारितेची खरी भूमिका निभवली जाऊ शकेल.
पत्रकारितेचे काम म्हणजे केवळ बातम्या सादर करणे नव्हे, तर त्यामागचे सत्य शोधणे, विश्लेषण करणे आणि समाजापर्यंत पोहोचवणे. यासाठी पत्रकारांना खोलवर ज्ञान असणे आवश्यक आहे. परंतु, सध्याच्या घडीला अँकर निवडीत ग्लॅमरला प्राधान्य दिले जात असल्याने, बातम्यांची गुणवत्ता कमी होत आहे.
बातम्यांची चॅनेल ही केवळ मनोरंजनाचे साधन नसून, समाजाला माहिती देणारे आणि जागृत करणारे माध्यम आहे. त्यामुळे, बातम्यांच्या सादरीकरणात गांभीर्य आणि खोली असणे आवश्यक आहे.
थोडक्यात, मराठी बातम्यांच्या क्षेत्राला एका नव्या दिशेची गरज आहे - जिथे ग्लॅमरपेक्षा गाम्भीर्य आणि ज्ञानाला प्राधान्य दिले जाईल. बातम्यांचे अँकर हे केवळ देखणे नसून, त्यांच्याकडे विषयाची सखोल माहिती आणि विश्लेषण करण्याची क्षमता असावी. केवळ अशानेच मराठी बातम्यांचा दर्जा सुधारेल आणि समाजाला खऱ्या अर्थाने माहिती मिळेल.
जाता - जाता या काव्यपंक्ती सुचतात ...
ग्लॅमरच्या मागे धावती, आजची पत्रकारिता,
सत्य शोधणं विसरली, लावते केवळ परदा।
दिसणं झालं महत्त्वाचं, ज्ञान गेला दूर,
बातम्यांचा गाभा सोडून, सजतात हे अंगूर।
मंगळावरचं पाणी म्हणते, मराठवाड्याला दे,
अज्ञानाच्या या खेळात, प्रश्न झाले रे।
पत्रकारितेचं मूळ विसरून, ग्लॅमर झाली साथ,
समाजाला दिशा कुठे, हे विचारणं मात्र थांब।
अँकरला हवी थोडी शान, पण ज्ञानाचाही दान,
ग्लॅमरच्या या चकचकीत, हरवत चालली मान।
तर होऊ दे प्रकाश, सत्याचा थोडा जोर,
बाह्य रूपापेक्षा ज्ञान होईल सर्वोच्च गौर!
- बेरक्या उर्फ नारद
0 टिप्पण्या