पत्रकारितेची कठोर वाट ...

पत्रकारिता ही केवळ बातम्यांचा पाठलाग करण्याची किंवा लेख लिहिण्याची एक कला नाही, तर ती एक कठोर आणि आव्हानात्मक वाट आहे. पत्रकारितेची तुलना उसाच्या फडातून जाण्याशी केली जाते, जिथे प्रत्येक पाऊल टाकताना काटेरी संकटांना तोंड द्यावे लागते. समाजातील अन्याय, भ्रष्टाचार, गुन्हेगारी आणि इतर घातक प्रवृत्तींवर प्रकाश टाकताना पत्रकारांना अनेकदा जीवघेण्या धोक्यांना सामोरे जावे लागते.

पत्रकारांवर होणारे हल्ले

अनेक पत्रकारांना आपल्या कर्तव्याच्या पूर्ततेसाठी खोट्या गुन्ह्यांमध्ये अडकवले जाते, अटक केली जाते, मारहाण केली जाते आणि अगदी जीवे मारण्याचा प्रयत्नही केला जातो. या हल्ल्यांची अनेक कारणे असू शकतात, जसे की:

• सत्ताधाऱ्यांवर टीका: पत्रकार जेव्हा सत्ताधाऱ्यांच्या चुकीच्या कृतींवर टीका करतात किंवा त्यांच्यावर प्रकाश टाकतात तेव्हा त्यांना अनेकदा धमक्या मिळतात किंवा त्यांच्यावर हल्ले होतात.
• गुन्हेगारी टोळ्यांचा पर्दाफाश: गुन्हेगारी टोळ्यांच्या कारवायांचा पर्दाफाश करणारे पत्रकार देखील अनेकदा त्यांच्या निशाण्यावर असतात.
• सामाजिक अन्यायाविरुद्ध आवाज उठवणे: सामाजिक अन्याय, विषमता आणि शोषण याविरुद्ध आवाज उठवणारे पत्रकार देखील अनेकदा हल्ल्यांचे बळी ठरतात.

वृत्तसंस्थांची जबाबदारी

अशा कठीण प्रसंगी ज्या वृत्तपत्रासाठी किंवा वृत्तवाहिनीसाठी त्यांनी आपले सर्वस्व पणाला लावलेले असते, तीच वृत्तसंस्था त्यांच्यापासून पाठ फिरवते. त्यांना कामावरून काढून टाकले जाते, त्यांच्याशी सर्व संबंध तोडले जातात आणि याबाबत जाहीर निवेदन देऊन वृत्तसंस्था स्वतःला या जबाबदारीतून मुक्त करते. हे पत्रकारांसाठी अत्यंत दुःखाची आणि निराशाजनक बाब असते.

पत्रकारांवरील हल्ल्यांचे परिणाम

पत्रकारांवरील हे हल्ले केवळ त्यांच्यावरच नाही तर संपूर्ण समाजावर केलेले हल्ले आहेत. पत्रकार हे लोकशाहीचे रक्षक असतात, समाजातील विविध घटकांना आवाज देणारे असतात. त्यांच्यावर होणारे हल्ले हे अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यावर, माहितीच्या अधिकारावर केलेले हल्ले आहेत. या हल्ल्यांमुळे पत्रकारांमध्ये भीतीचे वातावरण निर्माण होते आणि ते स्वतंत्रपणे काम करण्यास घाबरतात. याचा परिणाम म्हणून समाजाला सत्य माहिती मिळण्यास अडथळा निर्माण होतो आणि लोकशाही कमकुवत होते.

पत्रकारांच्या सुरक्षेसाठी उपाययोजना

पत्रकारांना सुरक्षित वातावरणात काम करता यावे यासाठी सरकार, वृत्तसंस्था आणि समाज या तिघांनीही पुढाकार घेणे गरजेचे आहे. यासाठी खालील उपाययोजना करणे आवश्यक आहे:

• कठोर कायदे: पत्रकारांवरील हल्ल्यांची गांभीर्याने दखल घेऊन त्यांच्या संरक्षणासाठी कठोर कायदे करणे आवश्यक आहे.
• कायदेशीर आणि आर्थिक मदत: पत्रकारांना कायदेशीर आणि आर्थिक मदत पुरवणे आवश्यक आहे जेणेकरून ते स्वतःचा बचाव करू शकतील आणि त्यांच्या कुटुंबाची काळजी घेऊ शकतील.
• प्रशिक्षण: पत्रकारांना त्यांच्यावर होणाऱ्या दबावांचा प्रतिकार करण्यासाठी आणि सुरक्षितपणे काम करण्यासाठी प्रशिक्षण देणे आवश्यक आहे.
• जागरूकता: पत्रकारांच्या सुरक्षेच्या महत्त्वाबाबत समाजात जागरूकता निर्माण करणे आवश्यक आहे.

पत्रकारिता ही एक उदात्त आणि समाजासाठी आवश्यक सेवा आहे. पत्रकारांच्या कार्याला पाठिंबा देऊन, त्यांच्या सुरक्षेची काळजी घेऊन आपण एक निरोगी आणि मजबूत लोकशाही निर्माण करण्यात योगदान देऊ शकतो. पत्रकारांना सुरक्षित वातावरणात काम करता आले तरच ते आपले कर्तव्य योग्य प्रकारे पार पाडू शकतील आणि समाजाला सत्य माहिती पुरवू शकतील.

- बेरक्या उर्फ नारद